LO KÎR RAWH

– H. Lalruatfela
Lawngtlai

Mihringte hian hmangaihna kan nei ve a, mahse chu kan hmangaihna chuan tâwp chin, rah chin leh thlen chin a nei ṭhin. Pathian hmangaihna erawh chu a mak a, tâwp chin a nei ve lova, engkim a nghâk peih ṭhin.

Mihring nunin rahbi a rah sual laklawh a, hun khirh tak a tawh hi chuan hmangaihtu nei lo anga inngaihna, ngaihdam theih lova inngaihna leh lêtlehna tur hre lo khawpa manganna hi kan nei duh hle. Kan saltânna leh kan sualna chu rit bîk riauva hriatnate, khawtlâng mai ni lo, Pathian mithmuha sual êm êm a inhriatna thinlung kan nei ṭhin. Chu kan sual avâng chuan Pathian aṭanga hla taka vâkbova inhriatnate, zahna leh hlauhna avânga Pathian pan ngam lohna te kan nei ṭhin. Hmangaih tlâk lova inhriatnate a lian duh hle. Nawhchi kan zawrh laite, drug leh zu kan tih laite, kan eirûk laite, mi thil kan hlêprûk laite, tual kan thah laite, mi kan pawngsual laite hian Pathian lam chu sawi loh, a hming pawh kan lam ri ngam lo a ni. A hnêna kîr leh chu theih loh tlukah kan inngai a, ngaidam tûr phei chuan kan rilruin kan suangtuah ngam lo. Mahse, hei erawh kan hriat tel fo a ṭha, kan Pathian hi hmangaih Pathian a ni a, miin a sualna a pawm a, sima a hnêna a inlamlêt chuan hmangaihnain a lo kuangkuah ṭhin. Heng sualna chi hrang hrang kan khawih lai pawh hian Pathian chuan min umzui reng a, ‘Lo kir rawh’ min ti a ni.

I sualna tam i ti maw…. Pathian lakah pên bovin, i duhthlanna kawng i zawh a, mahse chu i duhthlanna chuan rei a daih lova, Pathian hnênah haw leh turin chakna i nei lova. I sual chu tam hlêah ngaiin, ngaihdam theih lo hialah i ngai a ni thei. Pathian pawhin a kalbo san ang hialah i ngai ang. Pathian duh loh zâwng, rûkrûk, uirena sual, ruihtheihthil, eirûk, nawhchizawrh leh a dangte i tih ṭhin avâng khan i sualna kha tam i ti a, khawtlâng pawhina ngaihdam theih loh sualna chu Pathian tân pawh tam i ti a ni. Chu i sualna avâng chuan Pathian i pan ngam lova, i sual chu bânsan i tum a, i ning hle si.

Pathianin ‘ka thinlung ang pu mi ka chhar ta’ a tih Davida sualna kha a râpthlâk a ni. Mi nupui duh lai chu mutpuiin, Pathian lakah pawi nasa tak a khawih a. Chu mai duhtâwk lovin a pasal a la tihlum zui a ni kha. Heng sualte hi Pathian laka sual râpthlâk tak a ni. Tirhkoh Paula kha a hun hmalamah chuan Pathian leh a kohhran hote tiduhdahtu a ni. Nitina Amah zuitu, a zirtir, Petera pawh khân vawi thum ngawt mai a phat a nih kha. Mau Mau President leh a hunlaia a thâwm ringawt pawh nunaute ṭih, Nicky Cruz-a khân thil a va tisual tam em. Mi tam tak a that a, hmeichhe tam tak a mutpui a, an nun a tihchhiat sak vek a. An ram sorkar pawhina an ngam loh khawpa misual a ni. Evi eh Adama sualna kha tam i tiin râpthlâk i ti em? Anmahni avânga Pathian leh Mihringte inmihran kan ni asin. Mahse, Pathianin an mawi loh, an lum loh hlauvin savun kawrfual a siamsak asin. Bible-a tualthahna thleng hmasa ber kha kan la hria em? Kaina’n a nau Abel a thah kha a ni. Pathianin a lo hria a, Pathianin a zilh a, Kaina chuan Pathian bula awm tlâk pawh ka ni lo tiin Nod rama kal a tum a. He a thil tihsual hi a râpthlâk a ni. Mahse, Pathian chuan Kaina chu a hum tlat asin. ‘Kaina that apiang chu a lêt sarihin a chungah phuba lâk a ni ang’ a ti hmiah mai. Hengho sualna hi a râpthlâkin a tam hle mai tiraw. Hengmite hian an sualna kha hmu lianin, ngaihdam tlâk lova inngaiin inlamlêt lo sela, tûn thleng hian an chanchin kan hria ang em?

Mahse, hetiang ang i sualna leh i bawlhhlawhna, tam i tih leh ngaihdam theih lohva i ngaih kha Lal Isua’n Kros-ah a phurh sak che a, Amah khenbeh a nih rual khân a khêngbet ve nghal a ni. Thuthlunghlui hunah chuan miin Pathian laka a sual ngaihdam a duh chuan Berâmpa hmêl hemlo leh sawisêl kailo Puithiam hmaah a hruai ṭhin a. Chu Berâm chu Puithiam chuan nguntakin a en a, sawisêl kai lo leh thiang anih chuan chu misual inthâwi nân chuan an hmang ṭhin. Kha Berâm sawisêl kai lo leh thianghlim ah khan misual bawlhhlawhna leh sualna zawng zawng chu dahluh a ni a, Berâm thianghlimna leh sawisêl kailohna, felna zawng zawng kha misual pa hnênah chuan dah luh a ni thung a, misual chu mi thianghlim, thiam chang, Pathian hmâah sawisêl kai lo a ni ta a ni. Nang pawh i sualna leh bawlhhlawhna zawng zawng kha Lal Isua ah dah luh a ni a, Lal Isua thianghlimna leh mawina, felna zawng zawng kha nangma chan a lo ni ta. Lal Isua avâng chuan Pathian hmâah thiam chang, mi thianghlim kan lo ni ta a ni. I bawhchhiatna leh sualna chu Kros-ah khan Lal Isua’n a thihpui tawh a ni. Mahse, tih tûr i nei ve. He tlanna hi i pawm a, Pathian hnêna i sual sim a, i inlamlêt hun Pathianin a nghâk reng a ni. Hmangaihin a thlîr reng che a ni.

Aw, ka fapa Absalom, i ai hian han thi thei ila aw… Absaloma kha Davida fapa a ni a, a thinlungah sual a lût a, a pa lakah helin lalah a insiam a, a pa Davida ngei pawh a lal na Jerusalem aṭangin a chhuah phah a ni. Ropuina leh hmingthan duhna chuan Absaloma chu a pa lak aṭangin a ṭhen hrang a. An inkârah inhmuhthiamlohna a thlen phah a ni. Mahse, khatia a laka a fapa a hel lai pawh khan Davida chuan Absaloma chu a ngaihven reng a, hmangaihnain a umzui reng tho a ni. A sipaite hnenah pawh that lo turin a hrilh nghe nghe a ni. A sipai ten Absaloma thih thu an hrilh pawh khân Davida chu a ṭap a, a tuar hlê a ni tih kan hria. ‘Aw, ka fapa Absalom, i ai hian han thi thei ila aw’ tiin hmangaihtu chuan misual ai thih a thlan thu a sawi a nih chu. Nang pawh Pathian phatsanin a lakah hel ṭhin mah la, Pathian chuan i aia thih a la thlang zâwk anih chu. Khawvêl ropuina leh hmingthan duhna avânga amah i kalsan lai pawh khân Pathian chuan heng sualna laka i pil bo hlen mai loh nân Kros lêrah a bân a phar a ni.

Hmangaihtuin min pan… Fapa tlânbo chungchangah Pathian hmangaihna nasa tak kan hmu leh a. Bible-a kan hmuh chinah Fapa tlânbo aia misual hi kan hmu dâwn em ni? Fapa tlânbo hian mahni hma a sial hle a, a pa hnêna a chanai chu la chhuakin a tlanbo pui ta a ni. Keini pawh Pathian hnên aṭangin malsâwmna tam tak kan dawng a, mahse chu malsâwmna kan dawn chu Pathian laka pe lêt duh lovin kan duhzâwng tih nân leh sual rawngbâwl nan kan hmang ta zâwk a. Sum kan neih lai leh kan pawk lai chuan a nuam pawh kan ti a, ṭhian pawh kan ngah hle. Sum tam tak nena zu kan inlaite, hmeichhia kan mutpui laite, kan eirûk laite, kan inchiu laite chuan a nuam kan ti hlê. Mahse, hetiang ringawt hian kum tluan min daih hauh lo mai. Kan sum a zova, kan ṭhiante an kiang pheuh pheuh a, malin kan awm ta reng mai. Hetiang hunah tak hian dunthlanna dik kan siam a pawimawh hle. Fapa tlânbo hian hmabâk êng a nei tawh lova, a tumna leh a ngaihtuah apiang chu a thim mup tawh vek mai a ni. Kal sawn leh chuang turin theihna a nei hek lo. Fapa tlânbo hian thutlûkna dik siamin a kalsan tawh a pa chu a pan leh zâwk a, a pa chuan ralkhat aṭangin a fapa lo kîr chu thlîr rengin a lo kuah a, a fa atân a pawm leh ta a ni.

Jona angin Nghapui kawchhûng kher nghâk suh… Pathianin i sual sim a, i lamlêt hun nghâka, nitin hun a hman mêk lai hian ngawhngawl chhuahin ṭang lui tlat suh ang che. Pathian lam pan tûrin inbuatsaih mai rawh. Tûn hi hun ṭha ber a ni. Thlarau nun leh taksa zawng zawng a chhiat tawh hnu khera Pathian auh hi a ṭul ber lo. Hun ṭha i neih lai leh i la ṭhat vânglai hian Lal Isua pan mai rawh.

Khati mai khan a tawk… Mi tam takin Pathian pan tuma rilru kan inbuatsaih laia kan buaina ber pakhat chu chumi khami chu kan ti phawt ang tih te, chumi khami chu ka bânsan phawt ang tih te a ni duh fo. Ka thil sual tihte hi ka bânsan phawt ang a, heti chung chuan Pathian ka pan ngam lo te kan ti a. Mahse, Pathian pan tûr hian inbuatsaih vak a ngai lo, tuna i awm dân, i nih dân leh i bawlhhlawhna ang ang khan Pathian pan la, Ani chuan a lo silfai mai dawn che alawm. Mi thar i lo ni tawh ang a, i sualna zawng zawng kha i bânsan ngai lovin Pathian thiltihtheihnain a bânsan tîr zâwk ang che.