VÊNPUI ZÂN – ‘MAUNDY THURSDAY’

April 9, 2020

— Rev. K. Lianmunga

Thupui: Khandaih kha a pâiah khung rawh.
Chhiar tûr: Matt. 26:27-56; Joh. 18:1-11

Lal Isua an khenbeh kâr hi lungngaih hapta an ti ṭhin a. Mithiamte chhût dân chuan Isua chu Pathianni-ah ropui takin Jerusalemah Lal angin a lût a, tlâiah Bethani khua-ah riak tûrin a kîr leh a. Thawhṭanni leh Thawhlehni pawh Jerusalemah a kal leh a, tlâi lamah erawh Bethaniah a kîr leh ṭhin (Jerusalem aṭanga Bethani chu Km 3/4 vêl a ni). Nilaini erawh hahchawlh nân a hmang a, Jerusalemah pawh a kal lo. Ningani vawiin angah pawh zirtîrte nên chhûn lamah Bethani khuaah an awm a, zirtîrte zînga mi 2 te erawh chu Zanriah Hnuhnung buatsaih tûrin Jerusalemah a tîr a ni (Lk 22:8).

Isua leh a zirtîrte Zanriah Hnuhnung kîl boruak hi a rit hlê mai a, Isua phei chuan a hma lawka a chunga thihna lo thleng tûr chu a hmu chiang lehzual a, a va mangangin a va lungngai dâwn êm! Chutih lai chuan a zirtîrte zîngah “Tu nge ropui ber ang?” tih avângin inhmuh thiam lohna a awm mêk a (Lk 22:24). An hotupa berin Kraws a hmachhawn mêk laiin a hote chu dinhmun ṭha inchuhin an lo buai mêk a ni. Chutih lai chuan Isuan amah mantîrtu tûrin dawhkân a kîl ve reng a ni tih a sawi chhuak bawk a. Zirtîr dangte khân Juda Iskariota tum dân tak hi hria sela chuan hmun leh hmunah an ṭhianpa hi an sawisa hlum duh hial âwm e. Lal Isua leh a zirtîrte Zanriah Hnuhnung kîl lai boruak chu inphiar rûkna te, dinhmun sâng inchuhna te leh rinawm tâwk lohna ten a chîm hneh hle mai.

Zanriah Hnuhnung an kîl hi Thuthlung/Thuthlunna entîrna a ni a (Mat 26:28; Mk 14:24). Helaia Thuthlung awmzia chu Pathian bul tuma Pathian leh mihring inkâra inzawmna thar siam a ni. Thuthlung Hluiah kha chuan dân zawm kha innghahna laipui ber a ni a. Miin dân a zawm loh chuan thuthlung avânga inzawmna kha a chat tihna a ni. Lal Isua Thuthlung rawn din tharah erawh chuan a nunna leh thihna kaltlangin Pathian leh mihring inkârah inzawmna thar a lo awm leh thei ta a ni. Zanriah Hnuhnung hi Isua kan hriat rengna tur te, Amah pawh kan zîngah Thlarauvin a tel tih kan hriat tharna tûr leh Amah kan hmachhawnna hmun, Chhandamna hna a thawh zawh tawh kan chan thar lehna hun, mahni inenfiaha kan sual ngaihdamna kan dilna hun pawimawh tak a ni. Mahse tûnah chuan Hrilêng râpthlâk tak avângin a huhovin Kohhranhote hian Biak Inah kan chang thei ta lo. Hemi avâng hian i lungngaiin i hnual u. Pathianin kan tân hun lawmawm zâwk min la siamsak leh ngei ang tih beiseina nung nên i thlîr zâwk ang u. Mahni hmun ṭheuhah thinlungin Lal Isua hi pâwl thar ṭheuh ila, ṭawngṭaina nên amah hi i vênpui zâwk ang u.

Matthaia 26:14-16 kan chhiar chuan Juda Iskariotan a zirtîrtu a hralh thu kan hmu a. Juda Iskariota hi Judai ram khaw pakhat Kerioth khaw chhuak a ni a, amah chauh hi Judai bial lam mi Isua Zirtîr awmchhun a ni. Mantirtu tih a ni ṭhin a, mahse mifel tak a nih a rinawm, an sum vawngtu (Treasurer) a ni pha tlat. Eng vânga Juda hian a Lalpa mantîr nge ni ang le? Pawisa ît vâng a ni ang a, a nih loh leh a zirtîrtu Isuaah a beidawng nge ni zâwk? Eng pawh nise chiang taka lo lang ta chu Setana a kawchhûngah a lût tih a ni tlat mai (Lk 22:3, Joh 13:27). Lal Isua duh dân leh tum dânah inbarhlût duh lovin ama duh dânin Lal Isua a chinglet a. Rei tak chhûng rinawm taka amah zuitu khân darkar tlemte chhûng lekin thil pawi tâwp a khawih ta a ni. Ringtute hi Lal Isua hnung zui reng, a rawngbâwl reng ni-a kan inhriat lai hian amah kan phatsan leh hralhna hun hi hun rei a ni ngai reng reng lo asin, mi tam takte hian hun reilote, minute tlêmte hi kan do zo ṭhin lova, sual kawng kan zawh leh mai ṭhin a. Juda Iskariota dinhmun râpthlâk tak aṭang hian rawngbawlna tlânsan hlauhawmzia te, rawngbâwlpuite kalsan hlauhawmzia te, sum leh pai duh luat avânga khaw hmuh loh mai te, kan awm dân leh nun dân tûr anga kan awm ṭhin loh te a pawi theih zia zir chhuak ila; Keini hi Lal Isua thisen hlua leichhuahte kan ni, kan man hi a va to êm! Nimahsela, a duhzâwnga kan awm loh va, sum leh pai, khawvêl thilte kan ngaihhlut zâwk chuan chûngte hmangin Lal Isua kan hralh ve thei tih i hria ang u.

Lal Isuan a hrechiang hle ‘Ṭhiana, i rawn kal chhan chu ti rawh‘ a lo ti hmiah a. Tichuan Lal Isu chu a zirtîr zînga mi ngei Juda Iskariota chuan fâwpin a mantîr ta a ni. Lal Isua mantute hi talhtum leh khandaihte nên an rawn thawk a, Isua an man hian zirtîr Petera chuan puithiam lal bawih beng a sahthlâksak a, bawih hi Malka a ni (Joh 18:10,11). Lal Isuan khandaih a paia khung tûrin a ti nghal a ni. Lal Isua a duh lo chung nawrluiha tihhlum tûr a ni lova, Pathian kawng ruatsa a ni. Duh se chuan a tlânbo thei, khawvêl châkna leh râlthuam leh thiltihtheihna hmang duh se a hmang thei bawk. Vântirhkoh sângruk hmun hmun sawmpahnih pawh a ko thla thei, zirtîrte chêt a ngai . Vântirhkoh ṭanpui leh vên pawh a duh lo. Râlthuam ṭha leh khandaih aia châk zâwk hmangaihna chu a râlthuam a ni. Khandaih chuan khandaih vêk a hring chhuak a, Thisen chhuah chuan thisen chhuah vêk a cho chhuak ṭhin. Hmangaihna chauh hi a hmanrua hman tûr chu a ni. Chu chu zâwlneiten an lo sawi lâwk kawng dik, midangte damna tura mifel tuarna (Is. 53) a ni. Hriam nêna lo ṭan chu Pathian thiltum a ni lova, Petera khandaih kha a pâiah khung rawh a ti. Lukan he bawih beng hi Lal Isuan a tihdam thu a ziak (Lk 22:51). Mihringte erawh chuan khawvêl râlthuam leh chakna kan ring fo ṭhin. Lal Isua erawh chuan hmangaihnain ram a la a, a hneh thin a ni. He Vênpui zânah hian mihring thiltihtheihna, chakna leh duh dân te hlîpthla-in Pathian râlthuam i la ang u.